معناي احترام در اسلام

الله تبارك و تعالي در قران كريم با دستور سجده نمودن براي آدم (عليه السلام) بالاترين شکل احترام و تکريم براي انسان ها، به تصوير كشانده است در در کمال صراحت و وضوح به مسلمانان ارشاد مي كند كه بايد در جامعه بشري اسوه و نمونه اخلاق باشند، تا جامعه اسلامي نمادي از عدالت اجتماعي، نهايت احترام و ادب با پروردگار عالم، و نهايت احترام و ادب در مقابل ساير انسانها، باشد.

طبع و سرشت بشریت نیز به گونه ی آفریده شده است که فضائل اخلاقی را دوست دارد یک فطرت سالم دوست دارد به دیگران احترام بگذارد و دیگران نیز به او احترام بگذراند. به همین جهت شریعت اسلام احترام به هم نوع خود را جزو خصوصیات اخلاقی فرد دانسته و بیشتر از همه ادیان آسمانی بر این امر تاکید نموده است.

اما لازم است اين حقيقت را يادآوري نماييم كه معناي احترام در دين مبين اسلام بسیار وسیع و گسترده است هر نوع عملکرد فرد که سبب بزرگداشت شخص مقابل شود احترام گفته می شود.

به همین جهت در دین اسلام، احترام واقعي با ايستادن در مقابل ديگران تحقّق نمي يابد، بلکه اطاعت و فرمانبرداري، سلام کردن، مصافحه و ساير آداب پسنديده است که مبيّن احترام شخصي به ديگري است.

سلام کردن یک نوع احترام به شمار می آید

اسلام دراولين برخورد ميان پيروانش درس صلح واحترام متقابل را مي آموزاند. در واقع سلام کردن یک نوع عرض ادب و احترام به شخص مقابل است که با اعلان صلح و امنیت به او قدر و منزلت می دهد.

نبايد فراموش کرد که اين طرز برخورد ميان انسان ها، گوهرنا ياب ودُرّي کميابي است که صرفا در اخلاق وآداب اسلامي آموخته شده است وبس.  در هيچ يکي از افکار دنيا به جز پيروان ملت ابراهيمي معمول نبوده ونيست.

رسول گرامی اسلام در بارۀ آداب سلام کردن چنین می فرماید

«يُسَلِّمُ الصَّغيرُ على الکبيرِ والمارُّ على القاعدِ والقليلُ على الکثير»[1]

(کوچکتر به بزرگتر، عابر به نشسته، سواره به پياده و گروه کم به گروه زياد، سلام بدهد).

پس هرگاه، با فردي ملاقات نموديد، که از نظر سني از شما بزرگتر است، بر شما واجب است که نخست شما به او، سلام بدهيد تا اين پيغام را به او برسانيد که من بخاطر بزرگتر بودنت به تو احترام مي گذارم و ارزش قايل هستم.

احترام به همسايه جزو ايمان به شمار آمده است

پيامبر گرامي اسلام - صلى الله عليه وسلم - احترام گذاشتن به همسايه را از خصايل ايمان ناميده و فرموده است: «من کان يؤمن بالله واليوم الآخر فليکرم جاره». «کسي که به خدا و روز قيامت ايمان دارد همسايه اش را گرامی بدارد». اكرام كردن شخص يك نوع احترام به فرد است (بخاري و مسلم)

بي احترام به پدر و مادر از گناهان کبیره است

در قرآن کریم بارها بر نیکی به والدین و احترام به آنها تاکید کرده است و احترام به آنها را هم طراز با عبودیت خویش قرار داده است، و می فرماید: (وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا) «نساء: 36» الله را پرستش کنید وچیزی را برای او شریک نگردانید و به پدر و مادر نیکی کنید.

فرد مسلمان از هرکاري که موجب بي احترامي به والدينش گردد، دوري مي کند حتي اگر چيز جزئي و ناچيزي باشد، مثلاً گفتن کلمه ي «اف ». خداوند متعال مي فرمايد: {فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا (23)} [الإسراء: 23] يعني: «به آن ها [حتى] اوف مگو و به آنان پرخاش مكن و با آن ها سخنى شايسته بگوى.»

احترام به بزرگسالان و پادشاه عادل

اسلام ديني است كه در آن بزرگ سالان مورد احترام وخرد سالان مورد شفقت و نوازش قرار مي گيرد. حاجت مند را جلو انداخته، و يتيمان و شكسته دلان را اكرام مي كند و با اشخاص غريب ابراز اُلفت و اُنس مي کند.

رسول اكرم در يکي از سخنان ارزشمندش مي فرمايد: «إن من إجلال الله تعالى إكرام ذي الشيبة المسلم، وحامل القرآن غير الغالي فيه والجافي عنه، وإكرام ذي السلطان المقسط».

(يکي از مصاديق احترام گذاشتن خداوند، ارج نهادن به مسلمان سالخورده، حامل قرآن بدور از افراط و فرمانرواي دادگر است).

در جايي ديگر با بياني تهديدآميز مي فرمايد: «ليس منا من لم يرحم صغيرنا، ويعرف شرف كبيرنا». (هرکه کوچکترها را مورد تفقد قرار نداده و بزرگترها را ارج ننهد، از ما نيست).

در يك سخن می توان گفت که قرآن کريم و سنت نبوي اساسنامه اخلاقي مقرر کرده تا با به كارگیری آن در تمامي مراحل زندگي، جامعه ي را پرورش دهد كه احترام به هم نوع خود جزو خصوصیات اخلاقي آن اجتماع باشد اين اساسنامه اخلاقي چیزی نیست جز احترام به فرد و اجتماع و بزرگداشت دیگران: حال به بعضی از آنها توجه کنید

اجازه گرفتن قبل از دخول بر حوزه ديگران: (النور / 27 ـ 29. النور / 58 ـ 59.)، آرام سخن گفتن: (الحجرات / 2 ـ 4.)، سلام قبل از داخل شدن: (النور / 61.)، جواب سلام با عباراتي بهتر از سلام: (النساء / 86.)، احترام مجلس: (المجادلة / 11.)، سخن شيرين و مؤدبانه: (الإسراء / 53.)، اجازه گرفتن قبل از انصراف: (النور: 62.) نيکي و احسان بخصوص به بينوايان: (البقرة / 215. النساء / 36.).

مسخره نكردن به دیگران (الحجرات / 11.)، نيکي به والدين، و آرام سخن گفتن با آنها، و اطاعت از آنها: (النساء / 36. الإسراء / 23 ـ 24. لقمان / 14 ـ 15.). عدم بی احترامی به یتیمیان : (ضحی/9) نراندن گدایان و درویشان: (ضحی/10)

تجربه ثابت كرده كه ما به همان مقداري كه به ديگران احترام مي گذاريم و به آنها توجه مي نماييم، مورد توجه و احترام قرار مي گيريم. همچنين به همان اندازه نسبت به ديگران بی توجهی می کنیم، به همان نسبت، آنها نيز، از ما روي مي گردانند و به ما بي توجهي مي نمايند.

سایت خانواده خوشبخت

BlestFamily .Com 

=================